Hen phế quản Đánh giá ban đầu

Các triệu chứng thường liên quan đến tắc nghẽn luồng khí, thường có thể hồi phục, tự phát hoặc thông qua điều trị. Bệnh nhân thường có hơn một loại triệu chứng hô hấp, xảy ra không liên tục, thay đổi, nặng hơn vào ban đêm hoặc khi thức dậy, và bị kích thích bởi các tác nhân như tập thể dục, dị nguyên, tiếp xúc với chất kích thích, thay đổi thời tiết, thuốc hoặc nhiễm trùng hô hấp do virus.

Cần thu thập thông tin tiền sử cá nhân hoặc gia đình của bệnh nhân về các tình trạng dị ứng khác (ví dụ: viêm mũi dị ứng, chàm). Việc ghi nhận tình trạng xấu đi của các triệu chứng sau khi tiếp xúc với các tác nhân kích thích phổ biến (ví dụ: phấn hoa, bụi, tập thể dục, nhiễm virus, khói thuốc lá và thuốc lá điện tử, aspirin hoặc thuốc chống viêm không steroid [NSAID], thay đổi thời tiết) cũng cần được chú ý trong quá trình khai thác tiền sử. Cần nhớ rằng co thắt phế quản do tập thể dục thường xảy ra 5-10 phút sau khi hoàn thành việc tập thể dục. Cũng cần lưu ý rằng các triệu chứng sẽ được cải thiện bằng điều trị chống hen phù hợp.

Công cụ kiểm soát triệu chứng của Sáng kiến Toàn cầu về Hen (GINA) dựa trên sự đồng thuận (xem bảng dưới đây) có thể được sử dụng để đánh giá mức độ kiểm soát bệnh hen phế quản. GINA nhấn mạnh rằng chỉ đánh giá kiểm soát triệu chứng để đưa ra quyết định điều trị là chưa đủ và các yếu tố nguy cơ gây đợt cấp ở bệnh nhân, suy giảm chức năng phổi và tác dụng không mong muốn của thuốc cũng nên được đánh giá.

Vui lòng xem phần Các yếu tố nguy cơ để biết thêm thông tin về các Yếu tố nguy cơ dẫn đến kết quả xấu trong điều trị hen phế quản.

Đánh giá mức độ kiểm soát hen (trong 4 tuần qua)
	Kiểm soát tốt (tất cả các yếu tố sau đây)	Kiểm soát một phần (có 1-2 yếu tố dưới đây)	Không kiểm soát được (có 3-4 yếu tố dưới đây)
Tần suất xuất hiện triệu chứng ban ngày	Không	>2 lần/tuần	>2 lần/tuần
Giới hạn hoạt động	Không	Bất kỳ	Bất kỳ
Thức giấc vào ban đêm hoặc ho hen phế quản	Không	Bất kỳ	Bất kỳ
Cần dùng thuốc cắt cơn*	Không	>2 lần/tuần	>2 lần/tuần

*Ngoại trừ việc dùng thuốc cắt cơn trước khi tập thể dục
Tham khảo: Global Initiative for Asthma (GINA). Global strategy for asthma management and prevention. Cập nhật 2024.

Kiểm soát hen cũng có thể được đánh giá bằng các phương pháp đã được kiểm chứng như bài kiểm tra kiểm soát hen (ACT), bài kiểm tra kiểm soát hen ở trẻ em (C-Act), bảng câu hỏi kiểm soát hen (ACQ), bảng câu hỏi đánh giá liệu pháp hen (ATAQ) hoặc hệ thống chấm điểm kiểm soát hen phế quản. Những công cụ này có thể cải thiện việc đánh giá mức độ kiểm soát hen phế quản, cung cấp các chỉ số khách quan có thể tái tạo và giúp cải thiện giao tiếp giữa bác sĩ và bệnh nhân.

Bài kiểm tra kiểm soát hen (ACT) là một công cụ tự đánh giá, xem xét tần suất giới hạn hoạt động của bệnh nhân, khó thở và các triệu chứng về đêm, sử dụng thuốc cắt cơn, và đánh giá tổng thể về mức độ kiểm soát bệnh trong 4 tuần qua. Việc sử dụng bài kiểm tra kiểm soát hen để theo dõi phản ứng điều trị trong điều kiện hạn chế về nguồn lực được đánh giá là chính xác và khả thi. Tổng điểm của các yếu tố được xem xét sẽ xác định mức độ kiểm soát hen của bệnh nhân và phương pháp quản lý phù hợp với bệnh nhân.

Do các triệu chứng của bệnh hen có tính biến đổi, khám thực thể ở bệnh nhân hen có thể cho kết quả bình thường. Tuy nhiên, nếu bệnh nhân được khám trong giai đoạn có triệu chứng, họ có thể biểu hiện khó thở, phổi căng phồng quá mức và có tiếng thở khò khè khi thở ra. Tiếng thở khò khè có thể vắng mặt (ngực im lặng), đặc biệt trong các cơn hen nặng. Những người bị hen mạn tính có thể có dấu hiệu phổi căng phồng quá mức kèm hoặc không kèm tiếng khò khè. Viêm mũi dị ứng hoặc polyp mũi cũng có thể được phát hiện khi khám mũi.